Czym jest VAT i jak go rozliczyć?

VAT (z ang. Value Added Tax), czyli podatek od towarów i usług (PTU), jest nakładany zarówno na nabywców, jak i na sprzedawców. Podatek ten bywa nazywany podatkiem pośrednim oraz podatkiem od wartości dodanej, a jego wartość dolicza się do wartości netto transakcji kupna-sprzedaży. Dostawca towaru lub usługi – dzięki własnej pracy – wytwarza wartość dodaną. Nie wytwarza jej natomiast nabywający produkt bądź korzystający z usługi konsument postrzegany jako ostateczny odbiorca towaru. Podatek VAT pobiera się na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Jego konstrukcja wyklucza kaskadowe nakładanie się podatku – obowiązuje mechanizm odliczania podatku pobranego w poprzednich etapach obrotu. Rozliczający VAT przedsiębiorcy płacą podatek jedynie od włożonej przez siebie wartości dodanej. VAT, który mają zapłacić, stanowi różnicę powstającą w wyniku odjęcia od wartości VAT należnego wartości VAT naliczonego.

VAT naliczony, nazywany podatkiem od zakupu, jest związany z zakupem towaru bądź usługi, a nalicza go sprzedawca – nabywca w składanej przez siebie deklaracji podatkowej ma możliwość obniżyć wysokość podatku VAT o wartość podatku od zakupu. Natomiast VAT należny, czyli podatek od sprzedaży, dotyczy prowadzonej przez nas sprzedaży produktu lub usługi. W tym przypadku uiszczenia podatku VAT wymaga urząd skarbowy, a kwota zobowiązania powstaje w chwili wystawienia faktury sprzedaży. Podsumowując, ta sama wartość podatku VAT dla nabywcy stanowi VAT naliczony, a dla sprzedawcy należny.

Rozliczanie podatku VAT

Samodzielne rozliczanie podatku VAT bywa trudne. Dlatego warto skorzystać z pomocy rzetelnego biura rachunkowego. Należy pamiętać, że przedsiębiorca może odliczyć VAT w sytuacji, kiedy wydatek ma związek z działalnością opodatkowaną. VAT powinien być z założenia neutralny ekonomicznie dla przedsiębiorcy. Podatek ten jest rozliczany miesięcznie bądź kwartalnie – sposób jego rozliczania deklaruje się w urzędzie skarbowym. Przedsiębiorca sumuje wartość wydatków poczynionych w danym okresie, a dokładniej VAT naliczony w związku z ich dokonaniem, czyli VAT naliczony, oraz, oddzielnie, wartość pochodzącą z własnej sprzedaży towarów i usług, czyli VAT należny, związany ze sprzedażą.

Wspomniane wartości trzeba wykazać w specjalnej deklaracji składanej do urzędu skarbowego. Należy również ustalić różnicę między podatkiem naliczonym i należnym, a następnie wpłacić ją na konto bankowe urzędu skarbowego. Czynności te wykonuje się cyklicznie, w każdym następnym miesiącu lub kwartale.